اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلى آبائِهِ في هذِهِ السّاعَةِ وَفي كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَليلاً وَعَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فيها طَويلاً.

Delicious facebook RSS ارسال به دوستان نسخه چاپی ذخیره خروجی XML خروجی متنی خروجی PDF
کد خبر : 46629
تعداد بازدید : 35480

مفهوم دعاي سلامتي امام زمان(عج)

دعا نوعی درخواست و ابراز نیاز از خداوند متعال است، چنان که پروردگار در قرآن کریم می فرماید:«يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ»؛ ای مردم، شما به خدا نیازمندید، و خداست که بی نیاز ستوده است. در آیه ای دیگر می فرماید:«وَاللَّهُ الْغَنِيُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ»؛ خداوند بی نیاز و شما نیازمندید. انسانی که این حقیقت (فقر محض) را درک کند و خود را محدود و سرتاپا نیاز ببیند، و از سوی دیگر، بفهمد که پروردگار بی همتا، بخشنده، مهربان و غنی است، به ضرورت دعا پی می برد و با افتخار و سربلندی، دست نیاز به آستان کبریایی او بلند می کند. او از ذات بی همتای الهی مدد می طلبد و این مسئله را برای خود و هم نوعانش ضروری می داند.بنابراین، امامان(علیهم السلام) که به این حقیقت، معرفت کامل دارند و عجز و فقر خود را بیشتر احساس می کنند، از همة انسان ها بیشتر «دعا» می کردند. آنان با وجود بی نیازی، خود را فقیر محض معرفی می نمودند. امام حسین(علیه السلام)، در دعای عرفه خود را این گونه معرفی می فرماید:الهی انا الفقیر فی غنای و کیف لا اکون فقیراً فی فقری؛ خدایا، من در حال بی نیازی، فقیر هستم و چگونه در حال فقر، نیازمند و فقیر نباشم!بنابراین، هرکس این ضرورت را احساس نکند و در برابر آفریننده بپندارد که ثروت مند و بی نیاز است، قطعاً در برهوت طغیان سقوط می کند. خداوند متعال که خالق همة موجودات است و به نظام وجودی انسان کاملاً آگاهی دارد، در این خصوص می فرماید: «كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَی أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى»؛ به درستی که انسان سرکشی می کند همین که خود را بی نیاز پندارد.معصومان(علیهم السلام)، امام و پیشوای انسان ها، برای رسیدن به مقصد الهی تعیین و معرفی شده اند. آنان علاوه بر سیره عملی، احادیث گران بهایی نیز در ضرورت، فضایل، آثار و... دعا برای انسان ها به یادگار گذاشته اند. در این میان، ادعیه و زیارات مخصوص به امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) جایگاه ویژه ای دارند. کثرت این دعاها در میان گنجینة ادعیه، به ضرورت دعا برای امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) اشاره می نماید.با وجود آن که اساسی ترین نیاز هر انسان، امام و حجت الهی است، و بحث «اضطرار به حجت» شکوفاترین بحث و بخش دین به شمار می آید، آیا می توان دعا برای وجود نازنین امام عصر(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) و واسطه فیض الهی را ضروری ندانست؟در میان نیازهای انسان، نیاز به امام اساسی ترین مسئله است. از نظر عقلی مهم ترین نیاز، ضرورت جدی تری نیز دارد. بنابراین، دعا برای امام ضروری ترین دعاهاست.

مفهوم دعاي سلامتي امام زمان(عج)

مقدمه

آن سفر کرده که صد قافله دل همره اوست
هر کجا هست خدایا به سلامت دارش
ارزش و اعتبار انسان به «دعا»ست. خداوند متعال به آخرین سفیرش می فرماید:
«قُلْ مَا يَعْبَؤا بِكُمْ رَبِّي لَوْلا دُعَاؤُكُمْ» اگر دعا نکنید، پروردگارم برای شما ارزشی قائل نیست.
در روایات دعا هم سنگ نماز، ستون دین، عبادت، بزرگ ترین عبادت، نور زمین و آسمان و نیز کلید پیروزی و رستگاری، سلاح مؤمن و انبیا و نافذتر از نیزه بیان شده است.
به راستی راز و رمز این همه فضیلت و تأکید در آیات و روایات برای چیست؟ نیایش چه ضرورتی دارد و چرا انسان دعا می کند؟

ضرورت دعا

دعا نوعی درخواست و ابراز نیاز از خداوند متعال است، چنان که پروردگار در قرآن کریم می فرماید:
«يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ»؛ ای مردم، شما به خدا نیازمندید، و خداست که بی نیاز ستوده است.
در آیه ای دیگر می فرماید:
«وَاللَّهُ الْغَنِيُّ وَأَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ»؛ خداوند بی نیاز و شما نیازمندید.
انسانی که این حقیقت (فقر محض) را درک کند و خود را محدود و سرتاپا نیاز ببیند، و از سوی دیگر، بفهمد که پروردگار بی همتا، بخشنده، مهربان و غنی است، به ضرورت دعا پی می برد و با افتخار و سربلندی، دست نیاز به آستان کبریایی او بلند می کند. او از ذات بی همتای الهی مدد می طلبد و این مسئله را برای خود و هم نوعانش ضروری می داند.
بنابراین، امامان(علیهم السلام) که به این حقیقت، معرفت کامل دارند و عجز و فقر خود را بیشتر احساس می کنند، از همة انسان ها بیشتر «دعا» می کردند. آنان با وجود بی نیازی، خود را فقیر محض معرفی می نمودند. امام حسین(علیه السلام)، در دعای عرفه خود را این گونه معرفی می فرماید:الهی انا الفقیر فی غنای و کیف لا اکون فقیراً فی فقری؛ خدایا، من در حال بی نیازی، فقیر هستم و چگونه در حال فقر، نیازمند و فقیر نباشم!
بنابراین، هرکس این ضرورت را احساس نکند و در برابر آفریننده بپندارد که ثروت مند و بی نیاز است، قطعاً در برهوت طغیان سقوط می کند. خداوند متعال که خالق همة موجودات است و به نظام وجودی انسان کاملاً آگاهی دارد، در این خصوص می فرماید:
«كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَی أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى»؛ به درستی که انسان سرکشی می کند همین که خود را بی نیاز پندارد.
معصومان(علیهم السلام)، امام و پیشوای انسان ها، برای رسیدن به مقصد الهی تعیین و معرفی شده اند. آنان علاوه بر سیره عملی، احادیث گران بهایی نیز در ضرورت، فضایل، آثار و... دعا برای انسان ها به یادگار گذاشته اند. در این میان، ادعیه و زیارات مخصوص به امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) جایگاه ویژه ای دارند. کثرت این دعاها در میان گنجینة ادعیه، به ضرورت دعا برای امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) اشاره می نماید.
با وجود آن که اساسی ترین نیاز هر انسان، امام و حجت الهی است، و بحث «اضطرار به حجت» شکوفاترین بحث و بخش دین به شمار می آید، آیا می توان دعا برای وجود نازنین امام عصر(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) و واسطه فیض الهی را ضروری ندانست؟
در میان نیازهای انسان، نیاز به امام اساسی ترین مسئله است. از نظر عقلی مهم ترین نیاز، ضرورت جدی تری نیز دارد. بنابراین، دعا برای امام ضروری ترین بياور تا معناي آن را بنويسي.

اين دانش‌آموز فعال و پرسشگر با استاد علوي خداحافظي كرد و سريع به سوي مدرسه‌اش روان شد.
بعد از نماز جماعت، سروش المهدي نزد استاد علوي آمد و پس از سلام و عليك،‌ پرسش خود را كه قبلاً مطرح كرده بود،‌ براي جواب آن مراجعه نموده تا پاسخ لازم را بشنود و بنويسد.
حاج آقا به او گفت: مي‌داني چرا مي‌گويم بنويس؟! به اين دليل است كه از حضرت محمد(ص) سخن زيبايي داريم كه مي‌فرمايد:
«قيّدوا العلم بالكتابة» (كنزالعمال، ‌حديث 29332، به نقل از منتخب ميزان الحكمة،‌ ص 482)
يعني «دانش و علم را با نوشتن مهار كنيد»

پيامبر اعظم(ص) درست فرموده است،‌ براي اينكه انسان فراموش‌كار است و مطالب گفته شده زود بدست فراموشي سپرده مي‌شود؛ اما دعاي فرج را مولاي ما و آقاي ما حضرت صاحب ‌الزمان(عج) به مردي آموزش داد كه زنداني بود و آن فرد با خواندن اين دعا از حبس آزاد شد. (صحيفه مهديه،‌ ص  376)

ترجمه دعاي فرج


الهي عظم البلاء: بارخدايا! بلا (مصيبت) بزرگ و سنگين شده است.
و برح الخفاء: [ناگواري‌هاي] پنهان،‌ آشكار گشته است.
وانكشف الغطاء: و پرده‌هاي [حيا] برداشته شده است.
وانقطع الرّجاء: و اميد[از همه‌جا و همه افراد] قطع گرديده است
وضاقت الارض: و زمين بر ما تنگ آمده است.
و منعت السماء: و خداوند رحمتش [وحي] را از ما دريغ كرده است.
و انت المستعان: و تنها از تو كمك خواسته مي‌شود.
واليك المشتكي: و شكايت ما نزد تو آورده مي‌شود.
و عليك المعوّل في الشّدة و الرّخاء: و در سختي‌ها و سستي‌ها بر تو اعتماد مي‌شود.
اللهم صل علي محمد و آل محمد: خدايا بر محمد و آل محمد درود فرست.
اولي الامر الذين فرضت علينا طاعتهم: همان صاحبان امري كه اطاعت‌شان را بر ما واجب كردي
و عرّفتنا بذلك منزلتهم: و مقام و منزلت آنان را به ما شناساندي.
ففرج عنّا بحقّهم فرجاً عاجلاً قريباً كلمح البصر او هو اقرب: پس به حق آنان براي ما ـ‌ به يك چشم بهم‌زدن و به زودي ـ‌ و سريع گشايش قرار بده. [ما را از ناهنجاري‌ها برهان]
يا محمد يا علي،‌ يا علي يا محمد: اي محمد! اي علي، اي علي اي محمد!
اكفياني فانكما كافيان: مرا كفايت كه شما كفايت‌كنندگان من هستيد.
و انصراني فانكما ناصران: و مرا ياري كنيد كه قطعاً شما ياري كنندگان من هستيد.
يا مولانا يا صاحب الزمان: اي سرپرست ما،‌ اي كسي كه زمان در دست توست.
الغوث، الغوث، الغوث: به فرياد [ما] برس،‌ اي فريادرسِ [بي‌كسان]
ادركني ادركني ادركني:‌ مرا درياب، مرا درياب، مرا درياب.
الساعة، الساعة، الساعة: هم‌اكنون،‌ همين حالا،‌ همين ساعت.
العجل العجل العجل: بشتاب،‌ تعجيل كن، سريع.
يا ارحم الرّاحمين: اي مهربان‌ترين مهربانان.
بحق محمد و آله الطاهرين: به حق حضرت محمد و اهل‌بيت پاكش.
در پايان سروش المهدي از استاد علوي در خصوص آموزش ترجمه دعاي فرج تشكر كرد.

ناگفته نماند كه هنگام ترجمه اين دعا توسط امام جماعت مسجد،‌ چند نفر از دانش‌آموزان و مؤمنين از سروش المهدي تقاضا كردند كه ترجمه دعاي فرج را تكثير كند و در اختيار آنان نيز قرار دهد.
چرا هر كسي دوست دارد،‌ هر دعايي را كه مي‌خواند معني و مفهوم آن را بداند تا با توجه بيشتر آن دعا را قرائت كند. اين دانش‌آموز مسجدي نيز قول داد تا درخواست آنان اجابت كند.

و السلام.

http://qido.ir/

وفا می گردد و برای برترین مخلوق این عصر، بهترین واژه ها و خواسته ها را به زبان جاری می کند، در اقدام های عملی برای تحقق این خواسته ها چگونه باید باشد؟ آیا خواندن بدون خواستن توجیه پذیر است؟ حضرت علی(علیه السلام) می فرماید:
الداعی بلا عمل کالرامی بلا وتر؛ دعاکننده بدون عمل، به تیرانداز بدون زه می ماند.
چه زیباست در روایتی که همین مسئله بعد از انتظار فرج ذکر گردیده است. بنابراین، قلب و تمام اعضا و جوارح باید با زبان یک سخن و یک خواسته را داشته باشند. اگر کسی به همسر، همکار و... ظلم کند، و در دل شب بارها از خداوند متعال بخواهد که ظلم را از او دفع فرماید و ظالم را بر او مسلط نکند، هرگز این خواسته هایش پذیرای درگاه الهی نیست، زیرا او با عملش می گوید که ظلم خوب است.
به عبارت دیگر عمل نوعی دعاست؛ اگر کسی خیرخواه دیگران است با زبان بی زبانی از خداوند متعال می خواهد که به او خیر برساند. بنابراین، کسی که برای امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) دعای سلامت می خواند، باید در راه این خواسته نیز کوشا باشد، و از اعمالی که ره آورد سلامت برای امام زمان است، غافل نباشد، مانند صدقه دادن. 
صاحب مکیال المکارم وظیفه بیست و سوم و بیست و چهارم را به همین مسئله اختصاص داده و گفته که صدقه دادن به نیابت از آن حضرت و به قصد سلامت ایشان از وظایف منتظران است. 

حتی تسکنه ارضک طوعاً

سلامت امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تا چه زمانی است؟ آیا درخواست سلامت مخصوص عصر غیبت است؟ دعاکننده، سلامت مولایش را در تمام لحظات تاریخ (غیبت و ظهور) می طلبد. بنابراین نخست «فی هذه الساعة و فی کل ساعة» را با تمام وجود بر لب می آورد. چنان که در این بخش «حتی» می گوید و غایتی در کلامش پیدا می شود در حقیقت این غایت داخل در مغیی است، یعنی خدایا، در عصر غیبت و حتی ظهور هم امامم را پشتیبان و سلامتش بدار!
هم اکنون امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) بر روی همین کره خاکی، حاکم و فرمان رواست، وانگهی سکونت ایشان به دلیل غیبت و کثرت دشمنان در حال اختفا و سختی است، تا روزی که ظهور نماید و تمام انسان ها از حضرت اطاعت کنند و از مخالفت ها و عنادهایی که در برخورد با سایر انبیا و اوصیای عظیم الشأن الهی وجود داشت اثر و خبری نباشد.
در حقیقت از لحاظ صرف و نحو «تسکنه» فعل و فاعل و مفعول، و «ارضک» مفعول دوم و «طوعاً» مصدر فعل «طاع، یطیع» به شمار می اید. حال برای مفعول دوم به معنای «طائعاً» یعنی انقیاد، رام شدن، گردن نهادن، مطیع شدن، فرمان برداری و فروتنی است. 
از آن جایی که حال باید مشتق باشد و «طوعاً» مصدر و جامد محسوب می شود، لذا به طائعاً که اسم فاعل و مشتق است تأویل می شود، و چون اسم فاعل از فعل لازم به شمار می آید، در واقع معنای مفعولی و مطاوعت دارد مثل ناجی یعنی نجات یافته و نازل یعنی فرود آمده. منظور و معنای این قسمت این است که دعاکننده از خداوند متعال می خواهد که زمین [مراد اهل زمین] را برای حضرت رام و فرمان بردار قرار دهد، چنان که در تأویل آیه 83 سوره آل عمران نیز همین معنا آمده است. 
به عبارت دیگر «طائعاً» صفت برای انسان ها و به این معناست که: آن گاه که امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) بر روی زمین ساکن و حاکم شود همگان با میل و رغبت، حاکمیت او را گردن نهاده، از جان پذیرایش باشند و هیچ اکراه و اجباری برای آنها نباشد، لذا دعاکننده از خداوند متعال می خواهد که عمر و سلامت امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تا آن جا طولانی گردد که روزگار ظهور او و سکونت آن حضرت بر زمین در حال اطاعت مردم از او فرا رسد و پس از آن که مردم از اطاعتش سر باز می زدند، با میل و رغبت به اطاعتش درآیند.
البته احتمال دارد «طائعاً» صفت برای حضرت باشد و «طوعاً» به معنای عمل به دستورهایی که توأم با رغبت و خضوع است، یعنی عمر و سلامت امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تا زمانی باشد که او در زمین الهی با میل و رغبت و اشتیاق، ساکن و حاکم شود. زیرا ظهور و حاکمیت بر زمین و اهل آن و اجرای احکام الهی، خواسته خداوند، هدف بعثت انبیا و آرزوی امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است و به همین علت سکونت و حاکمیت بر ارض برای حضرتش، از روی میل و رغبت طلب می شود. 
در این عصر امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) بر روی زمین مستقر هستند، ولی به جهت سکونت نداشتن در یک محل و اطاعت نکردن و حتی نخواستن و تمرد از سرپرستی، ایشان به سفارش پدر بزرگوارشان در محل های مختلف در غیبت به سر می برند. و اصطلاحاً این نوع زندگی را که با استقرار و آرامش توأم نیست «سکونت» نمی گویند. 
امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) سفارش امام حسن عسکری(علیه السلام) را این گونه بیان می فرمایند:
ان ابی(علیه السلام) عهد الیّ ان لا اُوطّن من الارض الا اخفاها و اقصاها، اسراراً لامری...؛ 
به درستی که پدرم با من عهد کردند که وطنی از زمین جز مخفی ترین و دورترین جای آن، انتخاب نکنم تا این که امر خود را پوشیده سازم.
امام زمان(علیه السلام) در توقیع به شیخ مفید(رحمه الله) به این قضیه اشاره می فرماید:
نحن و إن کنا ناوین بمکاننا النائی عن مساکن الظالمین، حسب الذی أراناه الله تعالی لنا من الصلاح، و لشیعتنا المؤمنین فی ذلک مادامت دولة الدنیا للفاسقین، فانا نحیط علماً بانبائکم؛ 
هم اکنون در مکانی دور از جایگاه ستم گران سکنی گزیده ایم که خداوند صلاح ما و شیعیان با ایمان ما را مادامی که حکومت دنیا به دست تبه کاران است، در این کار به ما سپرده، با وجود این، بر اخبار و احوال شما آگاهیم.
حسن بن سلیمان حلی(رحمه الله) در شرح این بخش می نویسد:
یدل علی زمان ظهوره و انبساطه یده، علیه السلام لانه الیوم مقهور مغصوب مستأثر علی حقه غیر مستطیع لاظهار الحق فی الخلق؛ 
این جمله بر زمان ظهور و بسط ید امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) دلالت دارد، زیرا امروزه در عصر غیبت ایشان مقهور و حقش غصب شده و توان اظهار حق در میان خلایق را ندارد.
بنابراین، چه روزی است که ایشان با بسط ید ظاهر شوند و مردم هم از روی میل و رغبت از او اطاعت کنند؟ آن روزی که پروردگار متعال، اذن ظهور بفرماید و ایشان نظام عدل را برپا دارند. در آن روز زمین و اهل آن در حالی که میل و رغبت کامل دارند، از او اطاعت می کنند و پرچم اسلام به اهتزاز درآمده، گلبانگ توحید در سرتاسر عالم هستی طنین افکن خواهد شد. بنابراین امام علی(علیه السلام)، امام صادق(علیه السلام) و امام کاظم(علیه السلام) آیه شریفه «وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا» را به امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تأویل فرموده اند.

و تمتّعه فیها طویلاً

در برخی از متون و نسخه ها «تمکنه» آمده، که این لفظ با توجه به آیات نورانی قرآن کریم که به امام مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) تأویل شده است، سازگاری و مناسبت بیشتری دارد. ولی معنی این دو فعل بسیار قریب و مشابه است. «تمتعه» بیان گر استفاده کردن و بهره بردن، تمکنه نیز به همین معناست.
دعاکننده بعد از درخواست ظهور، حکومت طولانی امام عصر(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) را تقاضا می کند. با توجه به این که این دعای شریف، از ناحیه امامان معصوم(علیهم السلام) صادر شده و در طول تاریخ انسان های مؤمن و متقی بارها و بارها آن را زمزمه کرده اند و در بهترین حالات تنها خواسته شان استجابت این دعا بوده و پروردگار متعال هم دعاها را استجابت می فرماید، قطعاً حکومتی که ایشان تشکیل می دهد، طولانی است و تا پایان عمر زمین به طول می انجامد. روایاتی که در منابع اهل سنت، مدت حکومت حضرت را کم بیان کرده اند، پذیرفتنی نیستند. اگر در منابع شیعه احادیث مختلفی دیده می شود، اشاره به دوران های حکومت است؛ یعنی از زمان ظهور تا استقرار حکومت هفت سال و دوران تکامل چهل سال و دوران نهایی اش بیش از سیصد سال است. زیرا بسیار روشن است که یک دوران بسیار کوتاه، به این مقدمه طولانی احتیاج ندارد. بشر در طول سال های متمادی رنج و سختی را تحمل کرده تا حقیقت ناب را سال های طولانی به نظاره بنشیند. 
شیخ جلیل حسن بن سلیمان حلی در شرح این بخش می نویسد:
هذا یکون علی ما رویناه فی رجعته علیه السلام بعد وفاته؛ 
این بخش همان طور که روایت شده مربوط به رجعت امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از وفاتشان است.
این سخن دست برداشتن از ظاهر است. ظاهر این دعا یعنی این که امام(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از ظهور، سال های زیادی حکومت کنند و چنان چه دست از ظاهر هم بر نداریم محظوری لازم نمی آید، تا این که محتاج تأویل یا تفسیر یا توجیه باشیم. بنابراین، دعاکننده از خداوند متعال می خواهد، حکومت و دولت امام زمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) طولانی باشد ـ ان شاء الله.

پایان سخن

در برخی از محافل و مجالس در پایان این دعا، «برحمتک یا ارحم الراحمین» می گویند که شایسته است، این جمله به این دعا افزوده نشود، زیرا در هیچ یک از منابع این جمله ذکر نشده است.

نویسنده: محمدرضا فوادیان


/


نظر شما



نمایش غیر عمومی
تصویر امنیتی :